Legendy Meksyku. Niebieski jeleń
Starszyzna opowiadała nam, że dawno dawno temu nasi dziadkowie zamieszkujący Sierra Huichol spotkali się, aby omówić swoją bieżącą sytuację: ludzie chorowali, cierpieli głód i pragnienie, deszcz nie padał już od dawna i panowała susza. Zdecydowali, że wyślą czterech młodzieńców na polowanie, by ci zdobyli pożywienie dla całej społeczności. Reprezentowali oni cztery elementy: ogień, wodę, powietrze i ziemię.
Wyruszyli nazajutrz o poranku, każdy z nich dzierżąc w dłoni łuk i strzały. Szli przez wiele dni, kiedy zza krzaków wybiegł wielki okazały jeleń. Chłopcy byli głodni i wycieńczeni, ale na jego widok zapomnieli o wszystkim. Odzyskali siły i ruszyli za nim tak szybko, że ani na chwilę nie stracili go z oczu.
Pozwolił im odpocząć przez noc i następnego dnia nawołał do dalszego pościgu. Minęło wiele tygodni nim dotarli do Wirikuty. Kiedy znajdowali się na wzgórzu w pobliżu miejsca zwanego Las Narices, jeleń skoczył w miejsce, w którym żył Duch Ziemi. Mogliby przysiąc, że widzieli go właśnie tam, ale szukali go bezskutecznie.
Jeden z młodzieńców wypuścił nagle strzałę, która spadła w sam środek figury przypominającej kształtem jelenia, uformowanej z kaktusów pejotla. Te błyszczały w promieniach słońca jak szmaragdy, wszystkie skierowane w jednym tylko kierunku.
Młodzieńcy byli zaskoczeni tym co się wydarzyło. Wycięli rośliny ułożone w postać o kształcie jelenia (oryg.: Marratutuyari), by zabrać je do wioski.
Po wielu dniach wędrówki dotarli do góry Huicholi, gdzie oczekiwała ich cała społeczność. Opowiedzieli starszyźnie o swoich doświadczeniach i wręczyli znalezione rośliny, a ci rozdali pejotla wszystkim mieszkańcom wsi. Po krótkiej chwili nikt nie cierpiał już głodu ani pragnienia.
Od tamtego czasu dla Huicholi peyotl, będący jednocześnie jeleniem, kukurydzą i Duchem Przewodnikiem jest najważniejszym elementem tradycji. Rokrocznie wybierają się na pielgrzymkę na Wirikutę, tam gdzie rośnie pejotl, by prosić Boga o deszcz oraz pożywienie i zdrowie dla wszystkich członków społeczności.
Tłumaczenie dla Soul Travel: Kamila Gronowska
Opracowanie na podstawie Yo Amo Heran